পাতা:কাদম্বরী (হরিদাস সিদ্ধান্তবাগীশ).pdf/৪১৪

এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

कथायाँ किञ्चरमिथ्र नाप्राप्तिनिव'द् ।। ४१e स्तस्मिन् काले समारूढ़-(१) श्रम खदाद्र-शरीरमिन्द्रायुधमात्मानचावलोक्य (२) चषमिव विचार्यैव खयमेव विहस्याचिन्तयत्-(यं) ‘किमिति निरध'कामयमात्मा मया शिशुनेवायासित । किमनेन ग्य्ह्रोतैनाग्टहँौतैन वा क्रिवरधुगलेन प्रयोजनम्। यदि (३) ग्टहीतमिद तत किम, प्रथ न ग्टहोत ततोऽपि किम् ? अहो । मे मूर्ख ताया प्रकार , अर्हो । यत्कञ्चनकारितायामादर, अर्हो । निरथकव्यापारेष्वभिनिवेश, अहो। बालिणचरितैष्वासक्ति (र)। साधुफख ककै क्रियमाण द्वथा जातम्। अवश्खकत्तव्या (४) क्रिया प्रस्तुता विफलीभूता । सुद्धत्कार्ययमुपपाद्ममान लोपपवम् । राजधर्मे प्रवन्ति ती न निष्यञ्च । गुवथ प्रारब्धो न परिसमाप्त । विजिगीषु SSASAS AAA AAAA AAAAA प्रतिइत प्रतिषडी गतिप्रसरी गमनवेगी यस्य स चतएव विधृततुरङ्ग । समारूढ न समुत्पन्न न श्रमखदैन परिवम जनितघण्छा य भाद्र झिम्न शरीर यस्य तम्। अ म न खदैइम्। (र) किमितौति । धात्मा दैइ । आयासित इयत्पथागमनेन परिश्रमित । इद किव्ररयुग् लम्। आख्यो भोशब्द । प्रकारा विशेष । यकिञ्चन निष्य यीजन यकिञ्चित् कार्य करोतौति स तस्य भावक्षस्याम् चादरी महायत्र । अभिनिवेश प्राग्रह । बालिशचरितेषु দুহুগলম্বলম্বাইৰ अासप्तिारैकाग्रेता ! (ख) साविति । स धु उत्कृष्ट फल यस्य तत्तादृश्र क्रियमाण कर्ग दिग्विजयकपम् द्वथा जातम् इत प्रतिनिहत्त्यसम्भवेन तत्फलभोगासन्भवादिति भाव ! भवश्झवत व्या क्रिया दुष्टनियइशिष्टातुयहात्मकसुशासनरूपा प्रस्तुता चारब्धा विफखौभूता ृती मे प्रतिनिधिसम्भवात् । सु४दां मित्रनृपतौनां क्षाय्य राज्धषु सुशाखश्लष्यषख्यापल ऽपम् उपपाद्यमान मध'व निष्पाद्यमान खत् न खवपन्न न खश्प.रा म् इती गमनाखभवात् । राजधझाँ दिग्विजया त्मक प्रवति त भारब्ध न निष्यत्र पुन खदेशगमनास भवात् । गुव थ पिळकाय्य নদীঘি ভাথে সালেী ৰাইয়া আরোহণ করিল। (২) তাহাৰা পৰ্ব্বতের শৃঙ্গে আৰোহণ করিলে চন্দ্রপীড় ধীরে ধীরে সে দিক্ হইতে চোখ ফিব'ষ্টলেন এব পৰ্ব্বতশৃঙ্গের প্রস্ত র গমনবেগ রুদ্ধ হইতেছিল বলিয়া ঘোড়াটা ধরিলেন। সে সময়ে পরিশ্রমব ত ঘৰ্ম্মজল নির্গত ইয়া বীর আর্দ্র করিয়াছিল— এই অবস্থায় আপনাকে ও ইন্দ্রীয়ুধকে দেখিয়া ক্ষণকাল মনে মনে বিতর্ক করিয়া, আপন আপনিই হস্ত করিয়া চিন্তা করিতে লাগিলেন—(র) কেন আমি বালকের ন্যায় এই শরীরকে অনর্থক পবিশ্রম কবাইলাম , এই কিন্নর দুইটাকে ধরিলেই বা কোন ফল হইত আর না ধরায়ই বা কোন অনিষ্ট হইয়াছে ? যদি ইহাদিগকে ধবিতে পারিতাম তাহা হইলে ই বা কি হইত, আর যে ধরিতে পারি নাই, তাহাতেই বা কি হইধাছে ? কি আশ্চৰ্য্য। আমার মূর্খতার রকম দেখ যে কোন কাৰ্য্য করিতে আমার যত, অনৰ্থক কধ্যে আমার আগ্রহ এবং মুখের ব্যবহারে আমার আসক্তি। (ল) যাহার ফল উৎকৃষ্ট সেই কাৰ্য্য করিতেছিলাম , কিন্তু তাহা আজ বৃথা হইল , যাহ আবগুকৰ্ত্তব্য, সেই কার্ধ্য আরম্ভ করিয়া ছিলাম তাহ বিফল হইয়া গেল মিত্ৰগণের কার্য্য করিতেছিলাম সম্পন্ন হইল না, রাজার নিয়ম আরম্ভ করিয়াছিলাম সম্পূর্ণ হইল না , পিতার কার্ধ্য আরম্ভ করিয়াছিলাম, সমাপ্ত হইল () समुपाण्ड । (२) भालीक्ध । (२) क्वचित् यदौति नादि । (४) कक्त व्यक्रिया । ५३