পাতা:কাদম্বরী (হরিদাস সিদ্ধান্তবাগীশ).pdf/২১২

वधायाँ तारापौडवणना । (εξ मकरध्वज इवोत्सच विग्रह , (ज) दशरथ इव सुमित्रीपेत , (भ) पशुपतिरिव मष्टावेनातुयात ? (अ) भुजगराज इव चमाभरगुरु , (ट) नर्मदा प्रवाह इव मच्हाश्च शप्रभव , (ठ) स्रवतार इव धेखा, प्रतिनिधिरिब पुरुषोत्तमस्य, परिष्वव (१) प्रजापीडो राजा तारापीडी नामाभूत् (२) (ड) । (च) पाताखवदिति । निजपचाणाम् भाग्नौयजनानां खकौधपतब्राणाश्व था चति विरुद्धतारापैौड़ती हानि इन्द्रथ च्छदगच तती भौत चितिभृतां राज्ञां पव तानाश्व कुल समूहै पातालमिव पातालवत् भावित तारापौड़ । इन्द्रकर, कपचच्छदश्नौत पब तगणय था पाताखनाश्रित तथा विरुद्धतwरापौड़कत कखजनङ्गानिर्भौत राजगण स चाश्रित इति सरखाथ । पूर्णोपमा । (ङ) यईति । यच्चगण इव बुध पखित बुधेन सौम्य न चानुगत । पूर्णोपमा । (ज) मकरैति । मकरध्वज कामदेव इव उत्सन्नेो विनष्ट विग्रही युद्ध शरौरख यख स एकत्र नौति कौशखादन्वत्र इरणयनाग्निना दाहादिति भाव । पूर्णोपमा । (झ) दशेति । दशरथी राजेव सुमित्ररुतमसुद्वहि सुमित्रया खचह्मणजनन्या च उपेती युझ । पूर्णोपमा । (अ) पश्चिति । पशुपति शिव ढव मह्रासैनया विशालर्सन्थन কালিৰইল ৰ অনুযান আবুলন । সুধিলা। (ट) भुजगैति । भुजगराज अनन्तनाग इव चमाभर्रण चमागुणबाइख्र्थन धारणात् पृथिवैौभारैण च गुरुगौरवान्वित भारवांथ । पूर्णोपमा । (ठ) नर्थ दैति । गर्मदाया नद्मा प्रवाइ द्रव महाव यात् प्रशस्तकुखात् विशालवेणनिकरमध्याञ्च प्रमवति उत्पद्यत इति स । पूर्णोपमा । मेखखाचलखवेणुनिकरमध्याघ्रर्वदाया उत्पत्तिरिति प्रवाद । (ड) अवेति । धर्मस्य धर्मराजस्य भवतार इव कपान्तरैर्णोत्पद्र भ श्र इव सव दा न्बायसत्यानुसरणा दित्याशय । पुरुषोत्तमस्य नारायणख प्रतिनिधिरिव सादृश्झात् कार्यभारप्राप्त इव सव दा जगत्परिपालनपरायणत्वादिति भाव । उभयत्रापि जात्युत्प्रचालडार । प रद्रता परित्यज्ञा प्रजानां पौड़ा दुव इकरभाराप णादिजनित यातना येन स । যেমন ইন্দ্রকর্তৃক আপনাদের পক্ষচ্ছেদনের ভয়ে পাতাল আশ্রয় কবিয়ছিল, অন্যান্ত রাজগণও তেমন নিজেদের ক্ষতির ভয়ে তারাপীড়কে আশ্রয় করিয়াছিলেন (ছ) বুধ যেমন অন্তান্ত গ্ৰহগণের অনুগমন করেন, পণ্ডিতগণও তেমন তারাপীড়ের অনুগমন করিতেন , (জ) কামদেবের যেমন দেহ নাই তারাপীড়েরও তেমন যুদ্ধ ছিল না , (ঝ) বাজা দশরথ যেমন সুমিত্রানামে ভাৰ্য্যার সহিত সম্মিলিত ছিলেন তারাপীড়ও তেমন উত্তম সুহৃদগণের সহিত সম্মিলিত ছিলেন , (ঞ) কাৰ্ত্তিক যেমন শিবের অনুগমন করেন বি লি সৈন্যমণ্ডলীও তেমন তারাপীড়ের অনুগমন করিত , (ট) নাগর'জ অনন্ত যেমন পৃথিবী ধারণ করায় ভারবান তারাপীড়ও তেমন অতিশয় ক্ষমাগুণে গৌরবসম্পন্ন ছিলেন , (ঠ) নৰ্ম্মদীনদীর প্রবাহ যেমন বিশাল বংশসমূহ (ধাশঝাড়) হইতে উৎপন্ন হইয়াছে তারাপীড়ও তেমন উচ্চ কুল হইতে উৎপন্ন হইয়াছিলেন , (ঙ) আয় তিনি, ধর্মের যেন অবতার এবং নারায়ণের যেন প্রতিনিধিস্বরূপ ছিলেন এই প্ৰজাগণেব কোনরূপ পীড়ন করিতেন না। (१) परिस्त । (२) तारापौड़ीऽभूत् तारापीड़ाऽभवत् ।