পাতা:বিশ্বকোষ অষ্টম খণ্ড.djvu/২০৮

এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

ত্রিপুর। T-TT ত্ৰিপুৱাগৈষ্ট ফিরিন, আরাকানপতি এই স্বৰোগ বুধিয়া भक्ति छन्न रूब्रिग्रा ध्रोजाम आज्रमण ७ अधिकाम्न कब्रिग्ना লইলেন। ত্রিপুরাপতি স্বীয় পুত্রায়কে সৈন্তাপত্য দিয়া এক मण ट्रश्९ cगनां *ां#ाहेtणन । आब्राकानगडि छैौठ इहेब्रा *ाजनढनिर्द्विड बूकू ॐशंद्र मिब्र कूभाब्रनिtशब्र निकल्ले गकिग्न थखांव कब्रिtणन । भूकूछैोषिकांब्र लहेब्र कूयांब्रळरग्नब्र ब८५ uकङाग्न श्रखfष श्हेण । ७lरे श्प्यार१ श्राब्राकानग्नtछ जिशूजांब्र टेनछ श्राकमण रूब्रिरणन। कूमाब्रजरग्रग्न भtषा একজন এক জাহত হস্তীতে আরোহণ করিতে গেলে इरो शजणां द्र अहिब्र इहेब्रा *नडtण ८कणिब्र! निश्ङ करङ्ग ; এবং অপর দুইজন পরাজিত হইয়া পলায়ন করেন। মগেরা छैiशनिtशम्र अष्ट्रमब्र१ कग्निब्राझिल । श्रांदाग्न ७कBों धूक झग्र । ७वांद्र जिनूब्राव्र ना?ान अश्वां८ब्राशेब्रा अवाथा ह ७ग्राब्र कूभाब्र गब्राजिष्ठ श्न । मtशब्रा ब्रांछथानौ फेनप्रशूgब्र फें*झिठ झग्न । अमब्रभाभिरू छूर्णक्रन बूदिहा ब्रांजषांनैौ शक्लिग्न ८लeघाझे নামক স্থানে পলায়ন করেন । মগের উদয়পুর লুটিয়া প্রস্থান कब्रिण । झमरुझि ८झनैौ नौ बिघूम्नान्न प्रक्रिण नैंौमा निहेि श्हेण । झोaाभानि श्ान अब्राकान ब्राणाङ्कङ श्हेग । भशं ब्रांछ ब्रांtछाब्र अथश, शृद्धभt१ब्र चूंकि, बिtराना हेठानि छिखा कब्रिब इ:८थ अछिछूङ इहेब्रा नफ़िरणन । cभएष ५कनिन পবিত্র মন্থনীতে স্নান করিয়া অহিফেন তক্ষণপূৰ্ব্বক ७थाभडाtश कब्रिtणन । ॐाइब्र महिौ७ गझ्भूङ रुन । ১৯২১ ৰিপুরাঙ্গে ( ১৬১১ খৃষ্টাব্দে ) অমরমাণিক্যের পুত্র রাজধর রাজা হন । তিনি শাস্তিপ্রিয় বৈষ্ণব ছিলেন, কেবল দৈবকার্য্যে লিপ্ত থাকিতেন। তিনি একট উৎকৃষ্ট दिपू बभिग्न निनt१ कब्राश्ब्राझिtणन । cग३ भमिtब्र ४ जन श्रीब्रक नर्सन इब्रिनाम कौéन कब्रियांद्र छछ निशूङ झिण । ७िमि रुए उाज*८क क्रिडब्र छबैौ मांन कtब्रन । महि११ ७ङ भषिक फूभिनtcन जानखि कब्रां★ मशद्राब ब्राजধর বলেন, “শেষ অবস্থায় আমার আকৃষ্টে কি হইবে কে বলিতে *ीtब्र । नमब्र शृंकिtड *ग्न कॉरणग्न ॐ*ांग्न कब्रिब्रां ब्रtष1 ठाँण ।” ५निtक दtत्राणाग्न नदtरा ब्रांछथtब्रग्न ५झे अवश्! ७निग्र! ত্রিপুর আক্রমণের জম্ভ একদল সৈগু প্রেরণ করেন, কিন্তু ত্রিপুরার সেনাপতির কৌশলে তাহার পরাজিত হয়। রাজধর ० द९गब्र ब्राजच कब्रिब्रl cशांमडैौबtण बिभग्र श्हेब्र ●di५डTाँकों क८ब्रन । ठ९नरञ्च २०२० जि५ब्राप्ण ( :४०० धूटेtएष) ब्रांजपtद्रब्र शूय षप्लाक्ब्र ब्राब श्म । ऐनि ब्राब हरेबाहे जिशूद्रात्र गभविष्णइ अङ)ान्नाच्न मिवाइन कप्द्रम। देशब्र गथप्द्र दिोषब्र { হe৬ ] ত্রিপুরা -T इहेरठ cमां★जटेनछ७ चांनिब्राझ्णि । भूष्क अंiशत्रैौब्र कब्रचक्र" क८ब्रकन्नै शहौ छाश्ब्रिा नाठान । महाब्राज श८*ाँ५ब्र छांश निtउ अप्रैौकांब्र कब्राग्न शिक्लौग्न गयोरप्लेग्न आtनt* षांत्राणांग्र नवांब ग्निशूद्रा श्रांक्लभ१ कtब्रम । निझेौ ত্রিপুরারাজ नब्राजिष्ठ ७ दग्गै श्न । किब्रमश्न cमाशगtननां ब्राजानू$न रूब्रिब्रा गनौं मझाम्राज शाश्रोक्षब्रभा५िला८रू जहेब्र! निर्हौःङ खेणहिङ हत्व । जञ्चाहे उँहाँटक भूखि निम्न दप्णन ८य, ठिनि প্রতি বৎসর কয়েকট হস্তী ও অখ কয়ম্বৰূপ দিলে তঁfহার বিরুদ্ধে আর কখন যুদ্ধ হইবে লা। যশোধর তাছা অস্বীকার फ८ब्रन ७द९ निtज १वन कईक "ब्राजिउ श्हेब्राप्इ दगिब्र। তীৰ্থপৰ্য্যটনে পাপদেহ ক্ষয় করিবার জন্ত প্রয়াগ, মধুর, বৃন্দাবনাদি ভ্রমণ করেন । শেষে ৭২ বৎসর বয়সে বৃন্দাবনে বিষ্ণুসেবায় প্রাণ পরিত্যাগ করেন। ওদিকে ত্রিপুরায় অবশিষ্ট মোগলসেনা অনবরত: ২ বৎসরকাল রাজ্য লুঠ করিতে থাকে । ইতিমধ্যে ত্রিপুরার মহামারী উপস্থিত হয়, তাহাতে অধিকাংশ মোগল মৃত্যুমুখে পড়িলে অবশিষ্ট মোগলসেনা প্রাণভরে ত্রিপুর ত্যাগ করিয়া দিল্লীতে পলায়ন করে। ইহার পর কল্যাণমাণিক্য সমস্ত ত্রিপুরাবাসীর সন্মতিক্রমে রাজ্যারোহণ করেন । ১৯৩৫ ত্রিপুরান্সে ( ১৬২৫ খৃষ্টাব্দে ) কল্যাণমাণিক্য রাজ্য हन । कणrाणमाणिका कtशब्र शूय ऊांश ब्राणभांगाग्र छानी যায় না। তিনি মহারাজ যশোধর মাণিক্যের জ্ঞাতি ভ্রাত। रुणिब्रा खेझिथिऊ श्ब्रltझन । अन्नुमान झग्न cष भशं ब्राछ রাজধরমাণিক্যের এক ভ্রাতা আরাকান যুদ্ধে হস্তিপদে निश्उ एन, श्राग्न झहेणन नगांठरु रुन, कणाiभमाभिक, ইহাদেরই কাহারও পুত্র হইবেন । কল্যাণমাণিক্যের জন্ম লম্বন্ধেও একটা লৌকিক প্রবাদ আছে । তাছার পিত। একদিন মৃগয়া গমন করেন। এক পলারিত মৃগের পশ্চাতে ধাবিত হইয়। মধ্যtহকালে পিপাসার কাতর হইয়। পড়েন । তৎপরে জলাম্বেষণ করিতে করিতে এক বাছালপ্রজার গৃহে গমন করেন । ত্রিপুর। জাতির বাছাল নামে একটা সম্প্রদায় আছে । কল্যাশের পিতা সেই বাছালের क्रणवठी कछांटक cनषिब्रा बिरमाश्डि श्म । बांझणङ्कमात्रौ७ রাজপুত্রকে আত্মসমৰ্পণ করেন। এই গর্ভে কল্যাণমণিক্যের জন্ম হয় । মহারাজ কল্যাণমাণিক্য বিছান্‌, বুদ্ধিমান ও বলশালী ছিলেন । তিনি সৈন্তগণকে সুশিক্ষিত করেন। ইহাৰা ত্রিপুরার রাজপরিবারে একটা নূতন নিয়ম স্থাপিত श्छ। उिनिहे नर्स्थषभ बूवब्रांजनक ऋटेि कब्रिब्रां चैौब cबाई

  • ज cशाबिगएक ठ९थtन निवूड कtब्रम । ठिनिरे यूजांब