शांनांनी भश्छिा (हैऊिहांनभोंथ) केद्र इच्न नहस चैत्र भूखक नकणन कब्रिाहिरणन। ॐकबाँचंकांद्र डिमि निथिइाटझम s- - "७ जसगंजरनद्र छिप्रांकिदम हिण *५, श्रीमद्यशधांज ब्रांबकञछरनाबद्र औषनwकि जकणन क,ि किख छांशद्र किनद इडांड जांच् कवीकांtङ थक् (कांन भूजादूच ना गडब्राप्ड उरकन न-भूर्भ कक्र१ णगोदण श्रेष्ठ च्रधीक्षांश्रे हिनांब ऐवानी१छीनश्रशांज्ञांण्ञछ परनषद्र औपूख चावू भयव्वमपि cनन यशांचलन्न थपूकन्नात्र पिङ्गमनूश ब्राक्षननब्रविवार्नी इछ छाचांन अखङ्ग किब्रक्रिड नशभूीछ बीमन्नएांब्रांबद्र औवकब्रिtछद्र वज्रख औ* *4 शृद्वांख्न धक अंइ गाहेबां छाशद्र दादनानि कर्झन गूब:नद्र इनाश्न ठेषांब्रगूर्कक वर्षानांश षङ्ग ७ अषजहकांtब्र && जीवमछब्रिङ eवकांछ कछिलांभ * उमांtबांष्ठा &इ५ीनि *१४२ शंकांच कांक बांप्रीणां शजांलtग्न মুদ্রিত হইয়াছিল। গ্রন্থকার গুরুদাস গুপ্তের পুথিখানি গ্রন্থকার জীর্ণণীর্ণ ৰেখিয়াছিলেন । এমতে গুরুদাসের কাব্যখানি তাহার পূর্কে ও রাজ রাজবল্লঙের অব্যবহিত পরে রচিত হইয়াছিল মনে হয়। উভয় গ্রন্থকারই ৰঙ্গের নবাব সিরাজউদৌলার প্রতিকূল ছিলেন, তাহদের পুস্তকে সেই ভাৰই পরিব্যক্ত দেখা যায়। মজদুর কবিতা-মজনু নামক দক্ষ্যর অত্যাচারকাহিনী। ইংরাজ-শাসনবিস্তারের প্রাকালে দস্যসর্গার মজনু ফকির উত্তরবঙ্গের নানাস্থানে অত্যাচার আরম্ভ করে। সেই ঘটনা বিস্তৃত করিবার জন্ত কবিতাটা লিখিত হইয়াছে। কবিতার শেষে ভণিতা নাই । তবে সৰ্ব্বশেষে “সন ১২২৬ সালের ১৪ই কাৰ্ত্তিক ঔপঞ্চানন দাসত" লিখিত থাকায় অম্বুমান হয়, মজরু সর্দার উক্ত সালের সমকালে বা তাহার পূৰ্ব্বে বিদ্যমান ছিলেন। পঞ্চানন দাস কবিতাটয় লিপিকার কি রচয়িত, তাহা উক্ত উক্তির দ্বারা সুস্পষ্ট বুৰ ৰাম না । নমুনা--
- कjणांछक वभ cबध्नीक ¢क घएल ककिब्र । शोङ्ग छtग्न ब्रांज कॅit* &धख नtश् हिग्न है नांtइव छछांद्र बछ छलन इ#ॉम ! चांtनं छाल कोatवांम कांश्लेष्ठ मित्रांम * মহাস্থানের পৌষনারায়ণী স্নান-বগুড়া জেলার তিনক্রোশ উত্তরস্থ মহাস্থাননামক প্রাচীন জনপদের পৌণ্ডক্ষেত্রে পুরাণোক্ত ৰে পৌষনারায়ণী স্নানের উল্লেখ আছে, তাছাই অবলম্বন করিয়া এই কবিতাটা লিখিত হইয়াছে। দ্বিজ গৌরীকান্ত ইহার স্বচরিতা। বগুড়ার পূর্বভাগে নাক্ষলীগ্রামে ৰিজকুলে প্তাহার ऐ४९*द्धिं । &इकांग्न बांब्रांब्रभै-ब्राह्मग्न *ांtङ्गांख् दिशि tधहेक्रर" चैौइ श्लाइ णिषिञ्च क्रिीब्रांtझ्न :
- महांटषष कहिाइन ♚ज*ीनि इॉटन !
शृीछको छैकांग्नश्व मॉब्रांब्रगै ब्लांटन । যেমন রাবণবধেয় হেতু স্বাক্ষ্য ছিল সেন্ধু। थांछकै छकां★ tश्ड जtछ अरेcदकू ॥ ৰ 5 বঙ্গল গাষ্টি ইণ্ডিলেশাখ) సీ रेक्नॉष मांरक्छ कक छैनfछ*रणं ? * * : *षकपरिभ aश्वकोरब¢नौर्ष मानकरेअ a cनौक्यांप्नज्ञ cनांक्षाब चबांकछांद्र-aछ४ ॥ वूणां वचनबरछ भारॆण थांबांझनै rषांनं ? थांदेवं ब्रांश्च नांtछ शकम छांब काँग्रेकोंtन्न ? जांgइश tणांक ऐं★बक्रीरङ्गक खांक लििब्रां दणि । धांखां ¢वन जहांहाँध्न छंशिद्दछ न शोहब्र । जहांब्रांज ब्रांमकूक हणिालन बांब * করিভার শেষে “সন ১৯২• গলি" লেখা আছে। ৰঞ্জি शषेिड ब्रांज ब्रांमङ्गकxक मांüॉन्न गब्रकोtान्न गांवक ब्रांज रुनिब्रां ॐझ्ण कब्रां शांछ कि ? कवि नडयङः ॐी जबाङ्ग बेिच्लक्षणॆन नििष्णन । बांमष्ठांगैौग्न कवेिछ|-नन *३७० णांtणग्न वछ ॐगरक्र রচিত। রচয়িতা নফয়চজ দাস ভণিতায় লিখিয়াছেন ঃ
- शांग्र* छिन्नं जांtण वब्रध्नांकांद्रण छत्रेिण ब्रशङ्ग हांग ।
কেউ হলো পাডুড়ে রাজ কয়ে সৰ্ব্বনাশ ।” फेख गां८ण मांtगांभन्न म८ष ५हे रुछ गभू-हिङ इग्न ७ीय६ *१भकां ब्रांtआङ्ग अशा नेिब्रां *ोंझांड़ **छ छांत्रिग्रां «धवांश्छि इहेरऊ थांtरु। ऎशरङ ब्राजशांमैौ uाग१ मिकल्लेबर्डी cनंब्रशून्न পরগণার অধিকাংশ স্থল নষ্ট হইয়া যায়।
- जाँी ८न लांबांशtब्र थप्ल करा कब्र tश् जांनांtर्णांबी ।
कुषांहद्र भित्रोप्न छोरज cनग्नेछु wइो ?. এলো খাদ পঞ্চকোটে, দিলেক লুটে ভাঙ্গলে মাজার গড়। ঘড়ঘড় ছড়,শাল ভাঙ্গে পৰ্ব্বতপাথর" ইত্যাদি कदिङ-द्रकब्रिड इtनांखांम बर्थिकठ इऐरण७ निद्रचन्द्र कयिब्र স্তায় সরল কথায় এ ঘটনাটী লিপিবদ্ধ করিয়া গিয়াছেন। চৌধুরীর লড়াই-এখনি কবিতাসংগ্রহ। ঐ কবিতা গুলি নিয়শ্রেণীর লোকে গান করিয়া থাকে। পুস্তকের পুরানাম “রাজনারায়ণ ও রাজচন্দ্র চৌধুরির লড়াই ও রঙ্গমালার বরান।” রচয়িতায় নাম নাই, তবে তাহাকে মুসলমান বলিয়াই বোধ হয়। যেহেতু কৰি পুস্তকের প্রথমে 'হবিব খোদা’র বদন ও মক্কামদিন প্রভৃতি স্থানের মাহাত্ম্য বর্ণনা করিয়া এবং ইঙ্গजूझांब्र कब्रन निम्बरठ थनिब' &यहांब्रख कब्रिव्रांएइन । चाब्रक्ष এইরূপ :- - - “dौधूबैौहिण ब्रांबबब्रिांश्न ब्रस्बाब्रथश्किरी। निन्दून करेलद्र अश्रजा कॉले पाकिन भ्रांबबड़ी ॥ शहै दिनांम वांछे शिंशांन अंक्केि शांघ्रिं नास्ति । अथन cत्रोनरङद्र कांtण झांब*** कीझif ** .* নোয়াখালি সহরের ৭ মাইল উত্তরে বাবুপুর নামক স্বানের aठां★नागैौ अभिमांब*५, ३ब्रांज नीगएमब्र थांब्राउ शथन ब्रांज