x 疊 @ शांडू o --- cदानtनश टाकृङि देवब्रांकब्ररनब्रा गांगिनिग्न अछूदउँौं न इहेब्रा একক্লালে এক শত অশীতি ৰিভক্রিয় নির্দেশ করিয়াছেন । ७शंभ बिष्ठखि डिtश्रृंद्र श्रlनि च्ाक्रग्न ङि, cश्वरु दिछद्धि भश्tि७ग्न अनु अश्राग्न ७ ७हे अनि 3 मछा १०f ठरैभ्रt १तम्नां रुग्नt"ब्रां १ाङ्क दिछखिच्न डिठ्ठ गास्त्रा निर्किटे श्हेब्राप्रु । थाङ्कन्न অন্তে ভিঙের যোগ হইলে পদ নিম্পন্ন হয় ; এই নিমিত্ত ধাতু নিম্পন্ন পদকে ডিঙম্ভ কহে ।
- छुछमानौ छूप्झांडानि fिशानिः प्रांनिराश ह । তুঙ্গাদিশ্চ রুধাদিশ্চ তনঞাদি চুরাদয়ঃ ”
ভুবাদি, মদানি, छूtशांडाॉनि, नियानि, शांनि, फूनानि, রুধাদি, তনাদি, ক্রাদি ও চুরাদি এই দশটা গণ। এই সকল ধাতুর কতকগুলি সকৰ্ম্মক ও কতকগুলি অকৰ্ম্মক। যে সকল ক্রিয়tয় কৰ্ম্মপদ আবশুক করেন, সেই গুলি অকৰ্ম্মক १छ्रनिश्रम क्झि। । sं च हरःि १ाङ्गूल दिवङ्ग ५ऎझ१ লিথিত আছে— “সত্তা লজ্জ স্থিতি জাগরণং বৃদ্ধিক্ষয়ভয়জীবিতময়ণং। শয়মক্রীড়ারুচিীপ্ত্যৰ্থ নৈতে ধাতব: কৰ্ম্মণি প্রোক্তা; " অঙ্গুচচ । “সত্তাঞ্জীবনদর্পভীতিশয়নক্রীড়ানিবtলক্ষয়৷ হব্যাক্তধ্বাননডোগতিস্থিতিজর। লজ্জা প্রমীদেfদয়ে। উন্মাদে চ পলায়মন্ত্রমণয়েt: খ্যাতে ক্ষয়ে থোটনে মোহে ধাবনযুদ্ধগুদ্ধিদহনে শাস্তে প্লতে সজ্জনে সীতে জগিয়শেষবক্রগমনোৎসাহে মৃতে সংশরে মানে মশাগষ্ঠেী চ মৃত্যপতনে চেষ্টা ক্রুধে রোদনে । श्रुंौ श्tयङ्गtडौ 5 निििवघ्नडौ श्ांश्रिंशं द:ण কম্পোৰেগনিমেধসঙ্গষভনস্বেদে ধবো ছকৰ্ম্মকা: ॥” नडl, जौरुम, म*, छष्ठ, भंग्रन, कौफ़, नियांग, चाब्र, अयाख्क्ष्वनि, न८छा¥ाठि, झिछि, अङ्ग, गज्ञ्ज, एंथोभान, प्लेग्राम, *णाग्नन, अभ१, ४Iाङि, चाग्न, cशाप्लेन, cभाइ, ५ाँवन, गूक, শুদ্ধি, বক্রগমন, উৎসাহ, মৃত্যু, সংশয়, মানি, মদগতি, নৃত্য, পতন, চেষ্টা, ক্রোধ, য়োদন, বৃদ্ধি, হাবকৃতি, সিদ্ধিবিরতি, झ्युँ, फ़ैश्रएरुभन, यण, क्”, फेप्रो, निएमरु, नत्र 8 यङ्ग ७हे সকল অর্থ বুঝাইলে ধাতু সকল অকৰ্ম্মক হয় । এই সকল अर्थ छिन्न इ३:ण गफ्ईक श्रेग्रां १itफ् ।। ७हे नकईरु षांडूग्न মধ্যে কত্তকগুলি ধাতু আবার কিৰ্ম্মক, অর্থাৎ সেই সকল शाङ्कन इहे?ी कब्रिग्रा कई थाप्स् । 爱 স্থৰ, যাচ, পচ, দও, রুধ, প্রচ্ছ, চি, ক্র, শাল, জি, মন্থ, भूष, मौ, श, क्लब, बरु अङ्कडि पाङ्ग किरूि । किर्षक षाकूत्र उल्लिविड इहे?ी कcईन्न ऋषा भक्ने वृषा भर्थी९ IX [ २१० ] - ৬8 शांडू व५tम ५५१ ख्रश्नघ्नी cशो१ 'मर्थi९ च *t५tन । जिनींश्च श्डि गाक्रां९ नषाझ cष कई८क अशणषन रुब्रt रुग्न, उशहे जूभा कई gरु५ जिब्रांब्र गश्ङि पाशब्र पूब भषग्र णक्रिङ इग्न, डाशहे গৌণ কৰ্ম্ম । গৌণ কৰ্ম্মট বক্তার ইচ্ছানুসারে অন্তকারকে গু ব্যবহৃত হইতে পারে। ঘণা বৃক্ষং পুষ্পং চিনোতি, বৃক্ষাদ্বা, श्रृंब९ शूरु९ नब्रठि शृंcश् राi। ४ई श्हें इ८ण दूक 8 शृंश् वज्रांद्र हेझाष्ट्रमाप्च्न अछकाग्रक अर्था९ श्रृंधी या गर्षभेो इऐ८७ °ोप्न्न, उशि८ड cनाबादइ इग्न न । षिकईक षाडूब्र झहे?ी कई माजद्र আকাঙ্ক্ষা থাকে, ধাতুগুলি কাৰ্য্যবোধক, এই জম্ভ উহাদের এক একটকে এক একটা ক্রিয় বলা ঘtয়। ক্রিয়ার তিন বাচ্য-কর্তৃবাচ্য, কৰ্ম্মবাচ্য ও ভাববাচ্য । ইহা ভিন্ন কৰ্ম্মকর্তৃবাচ্য ও দেখা যায়। কর্তৃবাচ্যে কর্তায় প্রখম, কৰ্ম্মে দ্বিতীয়। এবং ক্রিয় কৰ্ত্তাকুযায়ী হইবে, কৰ্ম্মবাচ্যে কৰ্ম্মে ७५भl, क्6ाग्न छुटौग्न| aव९ क्लिङ्ग रु'ईष्ट्रशौं श्हे८रु । छोरुবাচ্যে কৰ্ত্তায় তৃতীয় বিভক্তি ক্রিয়। আত্মনেপদী । নিত্য এক বচনান্ত হইয়া থাকে । কৰ্ত্তায় যে কোন বচন থাকুক না কেন, ক্রিয় এক বচনান্ত হইবে এবং কেবল ধাতুর অর্থমাত্রই প্রকাশ করিবে। কৰ্ম্মবাচ্যে হুহুদি দ্বিকৰ্ম্মক ধাতুর প্রয়োগে গৌণ কৰ্ম্মে প্রথম হয় এবং কৃষ, নী, দ্ব ও বহু ধাতুর প্রয়োগে প্রধান কৰ্ম্মে প্রথম বিভক্তি হয় । “উক্তং তিঙাদিনির্দিষ্টং মুখ্যং কৰ্ম্ম দ্বিকৰ্ম্মণাং । অপ্রধানং দুহাণীনাং স্তন্তে কর্তা চ কৰ্ম্ম যৎ '* তিঙাদি নির্দিষ্ট কৰ্ম্মে প্রথম, দ্বিকৰ্ম্মক ধাতুর মুখ্য কৰ্ম্মে छ्रुानि शांडूव्र अथशांन रुt"/ ५दः भिठ्ठ aङाग्न कब्रिtण cए কর্তা কৰ্ম্মভূত হয়, সেই কৰ্ম্মে প্রথম বিভক্তি হয়। ধাতুর রূপ করিতে হইলে য্যাকরণের প্রায় তিঙন্ত প্রকরণের সকল रबसणिग्न मांशंसा (ritग्नांछन श्ब्र, किङ् vaहे हtण ऊांशांद्र বিবরণ লেখা অসম্ভব, তথাচ সংক্ষিপ্তভাবে অত্যাবশুক कउक७णि निग्नभ cन sग्र। हऐश । - विङखिब्र अकाग्र ७ ७कोत्र भत्त्व भकिम्म भूर्खबरुँौं अकांरब्रग्न cणां* श्छ, यथा दम-अक्षि दनरुि, ब्रभ-१ ब्रह्म । বিভক্তির ম ও ব পরে খাকিলে পূর্ববর্তী আকারের স্থানে श्राकjन्न इग्न, रुल-मि रुझाथि । श्रकोप्झम्न श्रृङ्गदिङ पिक्षिणि६७द्र यून् श्tन हेशून् ७ बम् छान्ने शंप्न हेब्रम् श्ङ्ग, उडिब्र गभूमग्र च। डtशं श्iग्न ऐ एन् । शथ। बलि-यून् यञ्जूिः, बङ्ग-षम् िबम्रिं, बन बा९ बरन९, वन-वाय्म् बरशङम् । अक्tप्द्रन्७य१ फै 8 श् ५ऐ झूरे फांभएमग्न *ब्रश्छि श् िदिङक्लिग्न ८णांभ हइ । किख बू धूनि अछ बc{ब्र नश्ङि भिणिs इब्र, छांश! हरेरण हि क्ङिरूिब cग१ रत्र न। वर्णब अषर, रिडी, रुडोर
