পাতা:বিশ্বকোষ নবম খণ্ড.djvu/৩২৩

এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

ধাতু ] سالام शांडू - --- T- - Fro-TroTDDSDB DDDS BBBS BBBS BB BB BBBS BBS BBB BBS BBBBS BS BBBB BB সক, সেট, লট ভূভাতি । ক্র্যাদি পক্ষে তুভূতি, তুষ্ট্ৰীত, তোসিস্থতি । 壽 তুত্ত্বন্তি। ভূদি পক্ষে তোভতে। লিট তুতোভ। ভূতুভে । লুটু, ভোভিত। লুঙ, অতুভৎ। অতোভিষ্ট । ক্র্যাদি পক্ষে অতোভীত । তুম-প্রেরণ। অtহনন। ভূদি, পয়ম্মৈ, সক, সেট, । লট, তোমতি । লিট তুতোম। লুঙ অতোমৗৎ । লুট তোমিত । লুট তোমিষাতি। তুর-ত্বরণ। জুহোত্যাদি, পরন্মৈ, সক, সেট, । লট, তুতোন্তি । লিট তুতোয় । লুঙ অতোরাৎ । এই ধাতু বৈদিক, অর্থাৎ ৷ বৈদিক প্রয়োগ স্থলে এই ধাতুয় উল্লেখ আছে, অন্ত স্থলে নাই ७द१ ७हे १ाफूग्न गराउाग्न ७ ११बाउाग्न ब्रिगकिङ श्झ । বখা—“অর্কে বা বস্তুরতে " (তৈত্তি স' ২২।১২৪) তুর্ক্স—হিংসা। ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেটু। লর্টু তুৰ্ব্বতি । লিট্‌ ভূতুৰ্ব্ব । লুট তুৰ্ব্বিত। লুঙ, অতুৰ্ব্বাৎ। ক্ৰ-তুর্ণ। কিপূ:তু, তুরে। "তুৰ্ব্বণে সহস্তশ্রেষ্ঠমম্বিনে রবঃ ” ( ঋকৃ ৮৯১৩) তুর্বণে হিংসনে’ ( সায়ণ ) । তুল—উন্মান, পরিমাণ। চুরাদি, উভয়পদী, পক্ষে ভূদি, সক, সেট । লট, তোলয়তি-তে । “যস্তোলয়তি দারিদ্র্যকৰ্দমে পতিতান নরান্‌ ৷” (কবিয়া ২০৪ ) লিট, তোলাংচকার, চক্রে । লুঙ, অতুতুলৎ-ত । ভূদিপক্ষে তোলতি । লিট, তুতোল । লুঙ অতোলীং । লুট তোলিত । তুলা শব্দের উত্তর শিচ, করিয়া তুলি ধাতু লট, তুলয়তি । “তুলয়তিৰ্ম্ম বিলোচনতারকা ।” ( মাঘ ) উৎ+তুল-উত্তোলন, উৰ্দ্ধনয়ন। তুশ—বধ, হিংসা । ভূদি, আত্মনে, সক, সেট, । লট, তেশিতে। লিট ভূতুশে । লুঙ অতোশিষ্ট। লুট তোশিত। কৃষ্ট, তোশিযাতি । “ইন্দুরিন্দ্রীয় তোশতে নিতৌশতে” ( ঋক্ ৯১°১২২ ) তোশতে, হস্ততে অতিভূয়তে, নিতোশতে নিতরাং মভিভূয়তে তোশতিবধকৰ্ম্ম।' (সায় ) তুষ-প্রীতি, তুষ্টি, আননভেদ। দিবাদি, পরন্মৈ, অক, সেটু। লট, তুৰ্ম্মতি । লিট, তুতোষ । “তুষ্যস্তি ব্ৰাহ্মণ। নিত্যং।” (কবির ১৪৮) লুটু, তেষ্টি । হুট তোক্ষতি । লুঙ, অতুষৎ । সন্ম তুছুক্ষতি। বঙ, তেতুম্ভতে। বঙলুক তোভোষ্টি। শিচ, ভোষয়ভি। লুঙ, অতুতুষৎ। গ্র + পরি+তুষ-পরিতোব। সমৃ4ভুব-সস্তোব । তুস—ধ্বনি, শব্দ। ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেট, গট তোমতি । তুহু-অৰ্দ্দন। তুহিন্থ তুং ধাতু। ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেট। লটু তোহতি। লিট, ভূতোহ । লুঙ, অতুহৎ, অতোহীং । লুট, তেহিত। বৃট তোহিৰুতি । তুড়-অনাদর। ভূদি, পরন্মৈ, সক, লেট, লট তুড়তি । লিট্‌ ভূতুড় । লুঙ, অতুড়ীং । শিচ তুড়য়তি । লুঙ, অতুতুড়ৎ-ত । তুণ—সঙ্কোচ। অদন্তচুয়াদি, উভয়পদী, সক, সেট, লট, তুর্ণয়তি-তে। লিট, তুৰ্থয়াংচকার, চক্রে । লুঙ, অতুঙুণৎ-ত। তুণ-প্রেরণ । চুরাদি, আত্মনে, সক, সেট, লট তুণয়তে । লিট তুণয়াংচক্রে । লুঙ, অতুতুণৎ-ত । তুর—হিংসা। বেগ। দিবাদি, আত্মনে, সক, বেগার্থে অক, সেটু । লট, তুৰ্য্যতে । “তুৰ্য্যতে ন কচিৎ কার্য্যে" ( কবির" ২৫৫ । ) লিট্‌ ভূতুয়ে। লুঙ, অতুরিষ্ঠ । পুট্‌ তুয়িতা। বৃঢ় তুরিস্তুতি । তুল-পুরণ। চুরাদি, আত্মনে, সক, সেট, লট, তুলয়তে । লিট, তুলয়াংচক্রে । লুঙ, অতুতুলত । তুল—ইয়ত্তাপরিচ্ছেদ। নিষ্কাশন । ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেটু। লট তুলতি। লিট, তুতুল। লুঙ, অতুলীং । তুল-পরিমাণ। চুয়াদি, পরন্মৈ, সক, সেট, । লট, তুলয়তি । লিট, তুলয়াংচকায় । লুঙ, অতুতুলৎ। “তুলয়ত্যপি দেবেঞ্জং সংগ্রামে ভুঞ্জবিক্ৰমাৎ ” ( কবির" ২• ৪ ) তুষ-তুষ্টি। ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেট, । লট, তুৰ্ষতি। লিট, তুতু্য । লুঙ, অতুষাৎ । লুট, তুষিত । "তুৰ্ষস্তি কুলদেবতা; " ( কবিয়” ) তৃক্ষ-গতি । ভূদি, পরন্মৈ, সক, সেট, । লট, তৃক্ষতি । লিট, ততৃক্ষ। লুটু ভূক্ষিত। লুঙ, অতৃক্ষাৎ। লুট ভূক্ষিতি । তৃণ-তৃণু তৃণধাতু। ভক্ষণ । তনাদি, উভয়পদী, লক, সেট । লট তৃণোতি, তর্ণোতি। তৃণুতে, তণুতে । লিট, কুতর্গ, তত্ত্বণে । লুঙ, অতীং, অতধিষ্ট ।

  • छू८१iउि श्राह्म६९ यूक” (कविग्न' १8) । “হরিণী তৃণুতে তৃণং" (অনৰ্থ ৩৫ )। छून-> श्tिना ।। २ जनागद्र । क्लषानि, उँछन्न, मरु, cमः । লট, তৃণত্তি, ভূন্তে । লোট, হি তৃদ্ধি। লিঙ, তৃণ্যাৎ, তৃন্দীত । লঞ্জ অতৃণং, অতৃপ্তাং, অতৃন্দন। অতৃণাং । অতৃপ্ত। লিট, ততৰ্দ্ধ । তত্বদে । তত্বদিবে, ভর্তৃৎসে। লুট, তর্নিত। কৃষ্ট ভর্দিষতি তে। তৎস্ততিতে। লুঙ, অতদিষ্যৎতে । অতৎস্তৎ-ত। লুঙ, অতৃদং, অতীত । অন্তর্দিষ্টাং, অতদিযু । অতর্দিষ্ট । সৰু তিতৰ্দিষতি তে। বঙ, তরাতৃদ্যঠে । বঙলুক