পাতা:বিশ্বকোষ নবম খণ্ড.djvu/৩৯৬

- --JoyBot (আলাপ) ১৭:৫৭, ১৭ ফেব্রুয়ারি ২০১৬ (ইউটিসি)---- बुदिजनक, ५ष९ जूझ1, उठा, बार, थार्सि, क्लडि ७ निभानाনাশক । ४हे जण दादूछेकाrण दिt"द श्छिरुग्न । .५हे थांद्र जण इहे थकाव्र-शान्न ७ गाभ्रूण । नाभूशग बगिब्र थाएरून ষে মেঘাভান্তয়স্থ দিগ্‌গজগণ আকাশগঙ্গালদ্বন্ধি জল গ্রহণ পূৰ্ব্বক বর্ষণ করে, উছাকে গাঙ্গজল বলা যায়। মেঘগণ eथtग्न आर्थिमभाrन शात्र छण १{१ क८द्र । ७ऐ जश गकण ¢कान श्ङिछनरु । ऽब्रक भूनिग्न ७हे भङ । श२५, রৌপ্য, অথবা মৃত্তিক-নিৰ্ম্মিত পাত্রে স্থাপিত শালি उसूुणग्न अङ्ग प्ले"ब्रि शूट्टेिब्र छण गठिङ श्हेप्ण शनि जै अन्त्र क्लिन्न वा दिव4 न इब्र, उtश इहेtण डाइहरू शात्रअण বলে । গাঙ্গজলের বিপরীত লক্ষণ হইলে তাহাকে সমুদ্রজল কছে। সামুদ্র জল ক্ষারসংযুক্ত, লবণরস, শুক্রনাশক, দৃষ্টির হানিকারক, বলাপহায়ক, আমগন্ধি, দোষপ্রদায়ক, এবং उँौत्र, हेहाँ नकण कांtर्गुiहे अश्ङिछनरु । जांभूज़छण श्रार्थिन মালে গাঙ্গজলের তুল্য উপকারী। কারণ অগস্ত্যোদয়ের পর যে সামুদ্রঞ্জল হয়, তাহ নিৰ্ব্বিষ, মধুররল, শুক্রজনক, এবং দোষপ্রদায়ক নহে। (ভাবপ্রকাশ) [ জল দেখ। ] ধার ( পুং ) ধ্ৰু-শিচ-ঘঞ, । ১ গ্রাবাস্তর । ২ ঋণ। ৩ মেঘের জল. বর্ষণ । ৪ প্রান্ত । ৫ গম্ভীয় । ( শব্দয়” ) थांद्रक (५१) ५ब्रउि जणानि कभिउि शू-१,न् । कणगे । हेशग्र উৎপত্তি প্রভৃতির বিবরণ দেবীপুরাণে এইরূপ লিখিত আছে— “छे९*खि२ शक५१ भांन१ कथंग्नाभि भशभूएन । ধারকfঃ কলসাশ্চৈব যেন লোকে প্রকীৰ্ত্তিতাঃ ॥ অমৃতে মধ্যমানে তু সৰ্ব্বদেবৈঃ সদানবৈঃ। भश्ानं ममाङ्गश् झद्ध। cनयश् झस्ां पू यांश्हि१ ॥ উৎপন্নমমৃতং তত্র মহাবীৰ্য্যপরাক্রমং । তস্তায়ং ধারণার্থায় কলসঃ পরিকীৰ্ত্তিতঃ ॥ रुणाश् रूणांश् शूशैयl cद cमदांनाः विश्वकर्मणा । নিৰ্ম্মিতোইয়ং মুরৈধৰ্ম্মাৎ কলসস্তেন উচ্যতে ॥" ( দেবীপু ) ব্ৰহ্ম বলিয়াছিলেন, হে মহামুনে । ধারক অর্থাৎ কলসের উৎপত্তি, লক্ষণ এবং পরিমাণ কীৰ্ত্তন করিতেছি। ধারণশীল কলস যে কারণে হর, তাছাও বলিতেছি । সকল দেবতার निष१८१झ गश्खि ममाद्र श्रृङ८क श्रश्न ७ि द्विझ। ५२१ बाष्ट्रकिप्रु नग्न (ब्रथछ। कब्लिग्न अयूठ भइन कप्झन। ७हे पश्प्न , অমৃত উৎপন্ন হয়। অমৃত ধারণের জঙ্গই কলসের উৎপত্তি इहेब्राझ्णि । तिचकई ¢मदाc१ब्र कगः कश शश्न कब्रिग्ना हेश : निन्{ीन कब्रिब्राझिल्लम वणिग्नl cणक्ठब्रि! हेशांड नाम, ब्रांशिग्नहिरगन ‘क्जन' । कग:नग्न यूएष बछ, अँौदांग्न मtश्चब्र, मृष्ण • त् ि७षा भाषा भाङ्गश्व सरिच्। चुनिष्ट गरुण cनबउ [ ఇS3 ) - कगrगइ sडूर्किक cपडेम कब्रिह परिकन । कणगवार्ड नतगाशब्र nव१ गतशेष अपश्छि। अश्, नक्ख, श्थिवान्, cश्मकूप्ले, निबष, cषक, cब्रांश्छि, बांगाषांम् ४ष१ एर्षकैखि এই সব কুলপৰ্ব্বত্ত । গদা, সৰস্বতী, সিন্ধু, স্বভাগ, বমুন, भैब्रादउँी, लङङ्कन, ६षउन्नगै यङ्गऊि नौ aष५ नकण उँौर्ष, ठ९नमछहै कणtग जबहिष्ठ । नकण cनवडl wहे ७क कणtग बिब्राचिङ थाप्रुन । cणाका, अणहभाला, यक्रउ, छ्यशंन्, उज, दिग्रण, उशूरु, हेविrtब्रांcनष्ठ अष१ विजग्न अरे नब्रध्नौ কলসের নাম । & श्छिम्न नाभक मदम कणप्णच्न चषिtनवउ विक् । Gथम कणप्नम्न अत्यिक्छ। श्रृथिवी, दिओएब्रब्र बण, फूलौरब्रब्र नंक्न, 5फू८र्थप्न अग्नि, श्रेश्scमग्न यजमान, दtछैन्न आँकोण, गरांप्मन्न झ्ठद्र, अहेष्मज्ञ श्र्यो । हेष्ठ ब्र ७हे अडेभूहिँ cनरौँ ऐ९थानम करत्नन ७य९ निरु कसुँक अथिश्लेिष्ठ झ्छ, ठाएएउद्दे निप्पन्न अडेমূৰ্ত্তি হইয়াছে। প্রথম কলস পূৰ্ব্বদিকে, দ্বিতীয় কলস পশ্চিমদিকে, তৃতীয় কলস বায়ুকোণে, চতুর্থ কলন অগ্নিcका८५, 'श्रिमकणन नक्ष छ ८कitण, बईकणन छे°ान কোণে, সপ্তম কলস উত্তরদিকে এবং অষ্টম কলল দক্ষিণদিকে স্থাপনীয়। কলগের মুখে ব্ৰঙ্ক, গ্রীৰায় বিষ্ণু, মধ্যে भङ्१ि१, दॆशiलेिग्झ१ि१ ७ न१ि११ छ्णtल लश्ङि । কলসগর্ভে সমুদ্র, সপ্তদ্বীপা মেদিনী, লক্ষ্মী, উমা, গন্ধৰ্ব্বश्रंग, शबिश१७ अषाद्र श्रङ्ग’ श्फूङ अवहिज्र । ननौ, সরোবর, তড়াগ, বাপী, কুপ বা সমুদ্রের পৰিত্র ভোজপুর্ণ মুখাবহ প্রসিদ্ধ কলসমওলের পার্থে উজ্জ্বলয়পে অবস্থিম্ভ । tgहें मय कणग गकण भणणयूख, अखिtवक कttरीं गङछ &ांश् । यlखांकttण, विदाश्रुitण, cधफि#ांङ्ग ७ बद्दल जकण अडौडेगाषक ५हे मब कणग झांननैौद्र । शृङॉ"ाठा, बका, भूগর্ত, অগর্ড, তুর্ভাগা এবং রোগার্ব রমণীদিগকে পুষ্পমওলে ब्रान कब्राहेष्व । ०ाश् ७ गाङ्गभtरु थाब्रन ७ष९ मशएषांद्र कटे बूझ करब्रन बणिब्रा गाभूशन ऐशङ्ग नाम थांब्रक ¢हेझ* निt#* कब्रिब्राप्इन। भूशिवाiनिम्न ७क ७क कणl &इ१कब्रिब्रl अवश्छि बनिब्रां देशcलग्न नाम कणन । ऐश्। प्रमिङ्ग, cोभाभग्न, डायमन्त्र, ब! यूश्रब्र इहेएव । ऐश हूणठाब्र भक्ष्tबून, फेकठांद्र cवाफ़* अत्रूण अवर नूष भडेङ्ग इ७द्र जावछक । অষ্টমূৰ্বিশিৰ পদ্মে, এবং অষ্টমমূৰ্ত্তি শিবপ্রমথগণ - कनिकांtठ अवहिङ । भभर्षश्रृंभरे नग्रमश, गप्रवण नॉर्ण, जबैौ*झ, मां★श*हे कलन । कशजण१ &ांश्, ८णांकशांण ७ शिक्नकूर, भे नकग चीन नलिनानी गर्कगगननक