পাতা:বিশ্বকোষ পঞ্চদশ খণ্ড.djvu/৬৬৪

যশোহর ( জেলা ) যশোহয়, ৰাজাগার ছোট লাটের শাসনাধীন একটা জেলা। ইৰাgউত্তর ও পশ্চিমে নদিয়া জেলা, দক্ষিণে খুলনা এবং * नूक झfब्रनग्रज cजण। •v~* १डेारणब जानबद्रयाबिcठ अथानकाब्र फूनब्रिमान २२१० वर्ण बाहेण पार्षा श्ब्र। ३ गनरब्र पtशाश्ब्र, मफ़ारेण, मांसब्रा, भूगना, याcत्रब्र श ७ क्षिनाश्मश् নামক ৬ট উপবিভাগে এই জেলা গঠিত ছিল, তৎপরে ১৮৮৪ बृहॆांश्च शंभtश्ङ्ग एश्ःखं भूशन। ७ बांशझ शाँ ख्रश्रविद्धtश् बिद्मि कब्रिबा भूगन मारब ७को वच्छ cजग राणिज्र श्रेण। ५निएक मशीव्रl cछणा इहे८ठ वनॐाब८क विभिहन्न कब्रिब्रां ब८लादरब्रब्र taणाकाथैौन कब्र एहेबांश्णि । »vve शृंडेाएचब्र cभ भाट्न जाप्6ब्राब्र cअनाद्रप्णब्र विस्त्रागैत्र अब्रिण अङ्गाएब्र फ़ैश्ाग्न *ब्रिभt१ २२२८ बर्भ मtरेण थार्थ, श्छ। वरणांश्ब्र नश्रब्रहे ५हे ८अणtब्र दि5ांब्र-गणब्र । कांनौइ cणt८क द्र निकछे कम्वा वणिब्रl ५jांड । cखङ्गय मध हे शं★ *ांचं निब्रl oधयांश्ङि । ভাগীরথী এবং গঙ্গা ও ব্রহ্মপুত্রসঙ্গমের ‘ৰ’ দ্বীপাংশের মধ্যভাগ লইয়াই এই জেলা গঠিত। এই বিস্তীর্ণ পলিময় সমতল ভূভাগ নদী ও জলখাত দ্বারা সৰ্ব্বতোভাবে সমাচ্ছন্ন। cजणाब्र अभि५tशtन ठूह९ इश्९ अगl झूडे श्छ । छूमिब्र अवशভেদে এই জেলা স্থই ভাগে বিভক্ত । কেশবপুর হইতে মহম্মদপুর পর্য্যম্ভ নৈঋত হইতে ঈশান কোণে একটা রেখা টানিলে উত্তর ও পশ্চিমে ধে ভূমি পড়ে, তাহ অপেক্ষাকৃত तक । $ बधि कथन७ दछामाविष्ठ श्द्र ना ।। ५हे cब्रषांब्र দক্ষিণে অর্থাৎ জেলার পূর্ব ও দক্ষিণ সীমা পৰ্য্যস্ত যে ভূভাগ, তাহা প্রায়ই জল ভূমিত্তে পূর্ণ। শীতকাল ব্যতীত ঐ সকল अभिरफ हाँठ॥ थाहेबtब्र उँ*ाच्च माहे, अनग्न मकण शङ्कष्ठहे उtशष्ठ जण षtcरू । ५ोमन फि, भांक्र१ दर्षी श्हेरण cनोक|ৰোগে খাল ও ৰিলের উপর দিয়া দুরদেশে যাতায়াত চলে। উপরিউক্ত হুইট ৰিভাগ ব্যতীত, যশোহরের দক্ষিণपूर्ख cब अणपूछ बिडाभ श्णि, स्वारा श्कब्रबननाप्य अडिস্থিত হইত। এক্ষণে তাছা খুলন জেলার অস্কভুক্ত হইয়াছে। बéभाम दरभाश्ब्र cजणां व्र से खग्न ऊाcभ दिखौ* श्वशछामण ८चज ७ छविताण चर्थं.म बनननूरु इ४ि८भाऽब्र श्द्र । oाथांप्न यह अम*द्भिरगविड प्रश्नयूक aांबणमूह विछमान । भथाप्छाएभन्न cणाकम९था। विव्रण, cकषण मोज मौउँोङ्गबर्डौ ढक्क हानगभूत्र ८णाप्रुत्र पगखि अाप्रु। बीउँोप्द्रव्र जए बगामा निबइनि। रामप्तिप्त ग्रुज क्रुज बक्ग० घृहे इन । sथामकाज मणैौनयूरश्च वरण थक गैौबाइ बघूबउँौ ७ ভাষা নৰগজ, ভৈয়ৰ গ্ৰন্থস্থি শাখ এবং ফুৰাছ কপোছাক, - 3% of - 1 ستاره ] যশোহর ( জেলt ) -بے ٹی-= ककि, शब्रिहब वा छज1 <यकृखि नथैौहे ●यथtन । ५कडिग्न মাথাভাঙ্গ, চিত্র, আঠারবাকী, গড়ই, হয়, বাঁয়ালে, কালীগঙ্গা, ৰেণী, বন্‌ফান, কালিয়, তালেশ্বর, রূপগ, শিৰসা, দেলুকী প্রভৃতি নদী এবং বোলখালি, জয়কালী, গাজরাইল, মজুদখালি, বোইটাঘাট, নলুয়া, গাঙ্গনীগাঙ্গ, যোগনিয়া, বারুইপাড়া, মলোর, গোবর, জাফর, ঘোড়াখালি, পাপ্টিয়, যন্থখালি, কুমারখালি, ভৰানীপুর থtল, মাসড়াখাল, মুচিখালি প্রভৃতি খাল এই জেলার মধ্যে প্রবাহিত থাকায় চাসৰাসের ও বাণিজ্যের পণ্যস্ত্ৰৰ্য লইয়া যাইবার বিশেষ স্বৰিধ ঘটিয়াছে । এক্ষণে অনেকগুলি খাল ও নদীখাত গ্ৰীষ্মকালে একবারে শুকাইঃ ৰায়, কিন্তু বর্ধাঞ্চভূতে পুনৰ্ব্বার উহাতে জল প্রবাश्फि श्हेब्र cनोकांभमप्नब्र उभरदाठी इहेब्रl थारक । भधूमउँौ, ४ङब्रब cङ्गङि ननौष्ठ छूबाब्रडाप्लेो cषtग, क्ख् ि२०* অক্ষাংশের অধিক উপরে জল উঠে না। ঐ সকল নদীর উভয় পার্শ্ববর্তী তীরভূমি সমৃদ্ধ গ্রামসমূহে সমাকীর্ণ। অনেক গওগ্রামের চতুষ্পার্শ্বে যশোরজেলার প্রসিদ্ধ খর্জর বাগানসমূহ দৃষ্ট হয়। খর্জর বৃক্ষের এরূপ বাহুল্য বাঙ্গালীর আমার অপর কোন জেলায় দেখা যায় ন। পূর্বেই উল্লেখ করিয়াছি যে, এই জেলার উত্তর ভাগের অনেকগুলি নদী বর্ষার প্লাবন ব্যতীত, অপর সকল शङ्कप्डहे ७क श्रेब्रा थाङबाज थाप्क । अरुमाज भधूमडौ ७ নবগঙ্গার তীরে বৎসর বৎসর পলি পড়িয়া উৰ্ব্বল্প চরসমূহ উৎপন্ন করে। ঐ সকল পলিময় ভূমিতে প্রচুর পরিমাণে ধান্ত জন্মে । ৰপ্তমান ফালে এই জেল। যশোর নামে সাধারণে পরিफि । cणा८क बरण यहेथाप्न बाँलागौङ्ग दक्ष क्षङ श्हेब्राणि, डशष्ट्रगाcब्र आहे शान दप्त्रांश्ब्र मॉरम शांठ श्छ । यदाम, बानबणा ब्र cनव •ाठांमब्रांछ भाषेम ष'iब्र नष्ठाग्र ब्राजा विक्रमाविष्ठ; नोएम सरेमक गज्रागन् झिएणन । नाटैंान जन्त्रकोटब्र ठाहाव्र दिणभल ७धडि*खि शिश । *ा#ांम.भांगमकर्डी झाडेबश्वr; cभांभण-गञ्चा8. अकबग्न नारहम्र विक्ररक श्वेनएचएख श्रृंग्रांजिड इहेरण णब्र, ब्रांछ। विक्रमांनिऊा निल्ली-गन्नकरिब मग्नबांग्र कब्रिब्रा प्रचब्रवप्नब्रचविकाब्र थाठ श्न । उषमछब्र छिनि शकब्रबरम श्रानिद्रा चैौद्र चांषि*खा दिखाब्र करब्रम । जषिझछ थरषtनञ्च नागनकारी जयडिएड अद१ जानमारक क्षरे मिर्ज़न बनॐएनएन निद्रांनद ब्रॉथिकांत्र निबिद्ध ब्रांचा विकबाबिका cनबांदन बच कबिबाहिरणम॥ छिनि थाहीन cगोछ। नश्रद्रोब नवृकि चणदइन"#क अशक्नु, वणिक्नणा • क्षचकैौर्डिंद्र कचकीरन अदर थांडेक्षtब्र वनबड़े भूम कfबाजूच्न