পাতা:শ্রীমদ্ভগবদ্গীতা - প্রসন্নকুমার শাস্ত্রী ভট্টাচার্য্য.pdf/১৯০

এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

চতুর্থেহধ্যায়ঃ- ১৭৯ মিহাপ্যকৰ্ম্মণি অহং করোমীতি কৰ্ম্মদৰ্শনং কৰ্ম্মণি চাকৰ্ম্মদর্শনং বিপরীতদর্শনং যেন তল্পিীরাকরণার্থমুচ্যতে কৰ্ম্মণ্যকৰ্ম্ম য: পশোদিত্যাদি। তদোতদুক্ত-প্ৰতিবচনমপ্যাসকৃদন্ত্যন্তবিপরীতদর্শনভাবিতয়া মোমুহমানোলোকঃ শ্ৰতিমপ্যাসকৃত্তত্বং বিশ্বত্য মিথ্যাপ্রসঙ্গমবতাৰ্য্যাবতাৰ্য্য চোদয়তীতি পুনঃ পুনরুত্তরমােহ ভগবান দুৰ্বিজ্ঞেয়ত্বঞ্চালক্ষ্য বস্তুনঃ “অব্যক্তোেহয়মচিন্ত্যোহয়ং ন জায়তে মিয়াতে” ইত্যাদিনাত্মনি কৰ্ম্মাভাবঃ শ্ৰতিস্মৃতিন্যায়প্ৰসিদ্ধ উত্তোবক্ষ্যমাণশৰ্চ তস্মিন্নাত্মনি কৰ্ম্মভাবে অকৰ্ম্মণি কুবিপরীতদর্শনমতান্তনিরূঢ়ং যতঃ “কিং কৰ্ম্ম কিমকৰ্ম্মেতি কবিয়োহপ্যন্ত্ৰ মোহিত্যাঃ দেহাদ্যাশ্রয়ং কৰ্ম্মাত্মন্যধ্যারোপ্যাহং কৰ্ত্ত মমৈতৎ কৰ্ম্ম ময়াস্ত কৰ্ম্মণ: ফলং ভোক্তব্যামিতি চ, তথাহং তৃষ্ণকীম্ভব।ামি যেনাহং নিরায়াসোহকৰ্ম্ম সুখী স্যামিতি কাৰ্য্যাকরণাশ্রয়ব্যাপারোপরািমং কৰ্ম্মৈব তৎকৃতঞ্চ সুখিত্বমাত্মন্তধ্যারোপ্য ন করেমি কিিঞ্চ তুষ্ণীং সুখমাসমিত্যভিমন্যতে লোকস্তত্ৰেদং লোকস্য বিপরীতদর্শনাপনয়নায়াহ, ভগবান কৰ্ম্মণ্যকৰ্ম্ম য: পশোদিত্যাদি। অত্র চ-কৰ্ম্ম কৰ্ম্মৈব সৎ কাৰ্য্যাকরণাশ্ৰয়ং কৰ্ম্মারহিতেহবিক্রিয়ে আত্মনি সৰ্বৈরধ্যস্তং যতঃ পণ্ডিতোহাপ্যহং করোমীতি মন্যতে, অত আত্মসমবেততয়া সৰ্ব্বলোকপ্রসিদ্ধে কৰ্ম্মণি নদীকূলস্থেধিব বৃক্ষেষ্ণু গতিঃ প্ৰাতিলোম্যোনাতোহকৰ্ম্ম কৰ্ম্মাভাবিং যথাভুতং গত্যভাবমিব বৃক্ষেয়ু য: পশ্যেৎ অকৰ্ম্মণি চ কাৰ্যকরণব্যাপারোপরমে কৰ্ম্মবৎ আত্মন্যধ্যারোপিতে তুষ্ণীমকুৰ্ব্বন সুখমাসে ইত্যহঙ্কারাভিসন্ধিহেতুত্বাত্তস্মিন অকৰ্ম্মণি চ কৰ্ম্ম য: পশ্যেৎ য এবং কৰ্ম্মকৰ্ম্মবিভাগজ্ঞঃ স বুদ্ধিমান পণ্ডিতোমানুষ্যেষু স যুক্তোযোগী কৃৎস্নকৰ্ম্মকৃচ্চ সোহ শুভানমোক্ষিতঃ কৃতকৃতোভবতীত্যৰ্থ । অয়ং শ্লোকোহন্যথা ব্যাখ্যাত; কৈশ্চিৎ ; কথং নিত্যানাং কিল কৰ্ম্মণামীশ্বরার্থেহনুষ্ঠায়মানানাং তৎফলাভাবাদকৰ্ম্মণি তনুচ্যন্তে গৌণ্যা বৃত্তা তেষাঞ্চকরণমকৰ্ম্ম তাঁচ প্ৰত্যবাহ্মফলত্বাৎ কৰ্ম্মোচ্যতে গৌণ্যেৰ বৃত্তা, তত্ৰ নিত্যে কৰ্ম্মণি অকৰ্ম্ম য: পশ্যেৎ ফলাভাবাৎ যথাধেনুরাশি গৌরগৌরুচ্যতে ক্ষীরাখাং ফলং ন প্ৰযচ্ছতীতি তদ্বৎ তথা নিত্যাকরণে ত্বকৰ্ম্মণি কৰ্ম্ম য: পশ্যেৎ নরকাদিপ্রত্যবায়ফলং প্ৰযচ্ছতীতি, নৈতৎ যুক্তং ব্যাখ্যানমেবং জ্ঞানদণ্ডভানমোক্ষানুপপত্তের্ষিৎ জগত্বা “মোক্ষ্যসেইশুভাদিতি ভগবতোক্তং বচনং বাধ্যেত, কথং নিত্যানমনুষ্ঠানদণ্ডভাৎ স্যান্নাম মোক্ষণং নতু তেষাং ফলাভাবিজ্ঞানান্ন হি নিত্যানাং ফলাভাবিজ্ঞানমশুভমুক্তিফলত্বেন চোদিতং নিত্যকৰ্ম্মজ্ঞানং বা ন চ ভগবতৈবেহোক্তং, এতেনাকৰ্ম্মণি কৰ্ম্মদৰ্শনং প্ৰত্যুক্তং ন হকৰ্ম্মণি কৰ্ম্মেতি দর্শমং কৰ্ত্তব্যতয়েহ চোস্ততে, নিত্যসা তু কৰ্ত্তব্যতামাত্ৰং ন চাকরণান্নিত্যস্য প্ৰত্যবায়োভবতীতি বিজ্ঞানাৎ কিঞ্চিৎ ফলং স্যান্নাপি নিত্যাকরণং জ্ঞেয়ত্বেন চােদিতং নাপি কৰ্ম্মােকৰ্ম্মেতি মিথ্যাদর্শনাৎ অশুভান্মোক্ষিণাং, ন চ বুদ্ধিমত্ত্বং যুক্তত কৃৎস্নকৰ্ম্মকৃদিত্যাদি চ ফলমুপপদ্যতে স্তুতির্ব মিথ্যাজ্ঞানমেব হি সাক্ষাদণ্ডভরূপং কুতোহন্যম্মাদ শুভান্মোক্ষিণাং, নহি তমস্তমসোনিবৰ্ত্তকং ভবতি । ননুকৰ্ম্মণি চাকৰ্ম্মদর্শনং অকৰ্ম্মণি বা কৰ্ম্মদৰ্শনং ন তৎ মিথ্যাজ্ঞানং কিং তহিঁ গৌণং ফলাভাবাভাবিনির্মিন্তং ন কৰ্ম্মাকৰ্ম্মবিজ্ঞানাদপি গৌণাৎ ফলস্যাখ্রবণান্নাপি শ্রুতহাস্যশ্ৰাতপরিকল্পনয়। কশ্চিন্বিশেষে লুভ্যতে স্বশব্দেনাপি শক্যং বক্তং নিত্যকৰ্ম্মণাং ফলং নাস্থ্যকরণাচ্চ তেষাং নরকপাতঃ স্যাদিতি তত্ৰ ব্যাজেন পরব্যামোহরূপেণ কৰ্ম্মণ্যকৰ্ম্ম য: পশ্যেদিত্যাদিনা কিং তত্ৰৈব্য ব্যাচক্ষাণেন। ভগবতোক্তং বাক্যং লোকব্যামোহাৰ্থমিতি, ব্যক্তং কল্পিতং স্যান্ন চৈতচ্ছদ্মস্বরূপেণ বাক্যেন রক্ষণীয়ং বস্তু, নাগ্নি শব্দান্তরেণ।